Before the Devil Knows you are Dead, Sidney Lumet, 2007

"Πριν ο Διάβολος Καταλάβει ότι Πέθανες" είναι ο ελληνικός τίτλος αυτής της ταινίας του Sidney Lumet (Dog Day Afternoon,Τhe Verdict , Network, 12 Angry Men, Serpico) και η οποία "δανείστηκε" τον τίτλο από το τελευταίο κομμάτι μιας ρήσης που αγαπάνε ιδιαιτέρως οι Ιρλανδοί όταν τσουγκρίζουν τα ποτήρια, και λέει «είθε να πας στον παράδεισο μισή ώρα πριν ο διάβολος καταλάβει ότι πέθανες». Ο σκηνοθέτης της ταινίας, Sidney Lumet, στα 83(!) του χρόνια εδώ υπογράφει την πιο «ώριμη» ταινία του. Με όλη τη σημασία της λέξης.

Η υπόθεση:

Ακόμα και το πιο απλό σχέδιο μπορεί να πάει στραβά, όταν η τύχη δε σε θέλει... Δύο αδέρφια, που χρειάζονται απεγνωσμένα χρήματα, ο ένας για τη διατροφή της γυναίκας του και κάποια χρέη και ο άλλος για να πληρώσει τα έξοδα νοσηλείας του ανάπηρου γιου του, αλλά και να αγοράσει στη γυναίκα του το σπίτι που ονειρεύεται τα τελευταία χρόνια, αποφασίζουν να οργανώσουν την τέλεια - κατά αυτούς - ληστεία. Μία ληστεία, που σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο, θα γίνει χωρίς όπλα, χωρίς βία, χωρίς θύματα. Στόχος, το κοσμηματοπωλείο του πατέρα τους. Το στραβοπάτημα του ενός όμως, είναι αρχή για μία σειρά από αναποδιές, με τραγικά αποτελέσματα για όλα τα μέλη της οικογένειας.

Με κεντρικό σημείο λοιπόν την ημέρα της ληστείας, ο Σίντνεϊ Λιούμετ σκηνοθετεί ένα θρίλερ που εξελίσσεται σε ένα εξαιρετικό οικογενειακό δράμα χαρακτήρων. Μεγάλο βάρος στο δυνατό σενάριο που διαθέτει δίνει στους ηθοποιούς. Και εκείνοι δεν τον απογοητεύουν. Αντιθέτως, έχουμε (ακόμη) ένα ρεσιτάλ ερμηνείας από τον Philip Seymour Hoffman (Τέρας Ηθοποιίας) ενώ αρκετά καλοί είναι και οι Ethan Hawke, Albert Finney, Marisa Tomei (πολύ αισθησιακή γυναίκα ρε μάγκες).
 Δεύτερη μαγκιά του Lumet, είναι φυσικά το "στήσιμο" και η αφήγηση. Επικεντρώνει το ενδιαφέρον γύρω από την ημέρα της ληστείας. Το Α και το Ω της ιστορίας. Το Παρών χρονολογικά. Και έτσι χρησιμοποιεί τα flashback για να μεταφέρεται στο Παρελθόν και το Μέλλον. Για να μας δείξει το παρελθόν της -άθλιας- ζωής των δύο αδερφών -και πρωταγωνιστών της ταινίας- αλλά και το δυσοίωνο μέλλον, όπως αυτό θα διαγραφεί μετά την αποβράδα μέρα της ληστείας και τις ανακόλουθες τραγικές συνέπειες. Και με τα συνεχόμενα flashback όχι μόνο δεν κουράζει, αλλά ξετυλίγει υπέροχα και λεπτομερώς το κουβάρι του δράματος.

 Γιατί θα φτάσουν στο σημείο της ληστείας; Μα επειδή έχουν άμεση ανάγκη τα χρήματα. Ο ένας γιατί έχει μπουχτίσει να βιώνει τον καθημερινό εξευτελισμό από τη σύζυγό του και από ενοχές απέναντι στην κόρη του και ο άλλος για να καλύψει οικονομικές τρύπες στη δουλειά και για να βελτιώσει τους "όρους" της σχέσης του και για να ικανοποιήσει τα απαγορευμένα πάθη του...
Δεν θα τα καταφέρουν όμως. Γιατί το "τέλειο σχέδιο" δεν εφαρμόστηκε όπως το είχαν σχεδιάσει. Και πλέον οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. Στο κουβάρι των σχέσεων και των παθών θα μπει και ο πατέρας, ο οποίος τρελαμένος στο τέλος, θα χρίσει εαυτόν τιμωρό και θα λάβει δράση...

Και όσο πάμε προς το τέλος έντονα είναι τα στοιχεία αρχαίας τραγωδίας!  Το δε φινάλε, απλά συγκλονιστικό.



 Πρόκειται σαφώς για ταινιάρα που αγνοήθηκε επιδεικτικά και προκλητικά από το θείο Oscar, μέσα στις 2-3 καλύτερες της σεζόν που παίχτηκε και οπωσδήποτε μέσα στις καλύτερες του είδους της εδώ και πολλά χρόνια. 
Αν δεν το έχετε δει ακόμη, εσείς χάνετε!


Βαθμολογία: 8/10